Themabijeenkomst over LHBT
Op 31 mei 2017 heeft de Alkmaarse Raad van Kerken een themabijeenkomst georganiseerd die gewijd was aan de positie van lesbiënnes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders. Daarbij ging het in het bijzonder over hun positie binnen de kerken.
Verslag van deze bijeenkomst
LHBT (Lesbisch, Homo, Biseksueel, Transgender) en geloof – mogelijkheden binnen de ARK
Doel van de avond:
- Wat gebeurt er zo al?
- Waarom is het belangrijk dat de kerken hier aandacht aan besteden?
- Wat kunnen we in Alkmaar doen?
Kennis
- Lokaal
In Alkmaar worden jaarlijks roze vieringen gehouden. Dit jaar was het thema “Liefhebben in vrijheid. Er wordt samengewerkt met de roze ambassadeurs, onder wie Gerard Wilts. Enkele jaren geleden heeft hij naar alle kerken in Alkmaar een regenboogvlag gestuurd. Mocht een kerk deze vlag missen, dan kan contact opgenomen met Gerard Wilts (gwilts@alkmaar.nl.)
Alkmaar profileert zich als “Roze stad”. dat betekent ook dat er gelden beschikbaar worden gesteld om bekendheid te geven aan LHBT.
- Nationaal
Al sinds 1989 wordt Roze Zaterdag georganiseerd. Standaard wordt bij de start een roze viering gehouden.
Er bestaan in Nederland vele landelijke (soms regionale) groepen, zoals:
- LKP (Landelijke Koepel organisatie christelijke LHBT groepen)
- CHJC (Christelijk Homo Jongeren Contact)
- Contrario (Landelijke groep van vooral Gereformeerde gezindte)
- Holy females (Landelijke groep op internet)
- Netwerk Mirre (voorzitster is Ria Ettes, woont ook in Alkmaar)
- De Kringen
- Verscheurd
- HoPa’s (Homo Pastores)
- WQT (Werkverband Queer Theologen)
- Groep Vrouw en geloof
- Internet en FaceBook (diverse pagina’s)
Iets meer over de LCC en de LCC plus projecten:
LCC plus staat voor het LKP, CHJC en Contrario, Holy females en Netwerk Mirre. Vijf Christelijke homo-organisaties waarvan er drie in 2008 naar aanleiding van de nota van Plasterk ‘Gewoon homo’ de handen ineensloegen om samen subsidie te vragen voor projectplannen met als doel: meer sociale acceptatie van homo’s en lesbiennes in de orthodox christelijke hoek. De verschillen tussen de organisaties waren er, maar de gezamenlijke doelen ook: van kerkgebouw tot klaslokaal het bespreekbaar maken van geloof en homoseksualiteit voor alle leden en alle leeftijden.
Twee hoogtepunten van dat project:
- Er is een lesmethode opgesteld “Homo in de Klas”. Een lespakket dat daadwerkelijk homo-emancipatie laat zien door ontmoeting, kwetsbaarheid en dialoog kan plaatsvinden, ook binnen de reformatorische scholen. Een project dat tot op de dag van vandaag nog steeds doorgaat en heel erg succesvol is.
- Kerken tegen geweld
Op 17 mei 2011 (IDAHO-dag) hebben 17 kerkgenootschappen de Kerkelijke Verklaring tegen geweld tegen homoseksuelen ondertekend. In deze verklaring spreken kerken zich niet alleen uit tegen fysiek geweld, maar ook tegen psychisch en verbaal geweld. Ze wilden daarin nadrukkelijk hun maatschappelijke betrokkenheid uiten, maar ook de hand in eigen boezem steken.
Een statement dat misschien wel internationale opvolging krijgt…
LCC plus was de tweede periode. Netwerk Mirre en de Holy females sloten zich toen aan en gezamenlijk ging men verder voor een volgende periode.
Het doel van deze LCC plus is eveneens gericht op de sociale acceptatie van LHBT-ers in christelijke kring.
Er zit ook een inhoudelijk verschil tussen eerst de LCC en LCCplus: de BT komen er hier nadrukkelijk bij en dat is geen toeval. Het LKP merkte de afgelopen 5 jaar dat de BT zichtbaarder worden. En dat is goed, maar soms ook best lastig, want daardoor blijkt dat er nog weer meer diversiteit is dan misschien werd gedacht. Dat is één van de redenen dat het LKP inmiddels alweer in maart 2014 een themadag over Transgender en geloven heeft georganiseerd. Immers, alleen door elkaar kennen: ontmoeting, kwetsbaarheid en dialoog vindt de emancipatie daadwerkelijk plaats.
In het LCCplus project worden ook het internationale karakter van de activiteiten van het LKP zichtbaar. Niet alleen meer via het lidmaatschap van Netwerk Mirre en LKP aan het Europees Forum, maar ook door een deelproject gericht op het steunen van de emancipatie van enkele christelijke LHBTgroepen in Oost Europa.
Dus van belang is:
– Samenwerking met de kerken, scholen, maatschappelijke organisaties;
– Samenwerking met het COC.
In 2016 werd op 19 juni J.W.E Elhorst bevestigd als PKN predikant met een bijzondere opdracht LHBT.
In hetzelfde jaar voer tijdens de gaypride in Amsterdam de COEXIST (World Religion Boat) mee. Op de boot waren alle religies vertegenwoordigd en zichtbaar doordat de deelnemers ambtskleding droegen. Het was een boot met een boodschap die duidelijk werd opgepikt.
- Internationaal
Het LPK onderhoudt contacten met:
Europees Forum
Coalition partners
GIN (Global International Network)
Samenwerking: moslims, boeddhisten, hindoeïsten, christenen
- Boeken
Verschillende boeken, tijdschriften en folders liggen deze avond ter inzage of mogen meegenomen worden:
Coming out Churches
Hoor onze stem!
Uniform uit de Kast
Onder de Regenboog
Geloven onder de regenboog
Hoe hoor jij het woord?
Stormachtig stil.
Waarom is het nodig om vanuit de kerken te handelen?
- Algemeen
Het is van belang dat de kerken LHBT bespreekbaar en zichtbaar maken. LHBT-ers hebben een waardevol eigen perspectief dat kan meehelpen aan de groei van de gemeenschap als geheel. De kerken dienen duidelijk stelling te nemen tegen geweld tegen LHBT-ers en een veilige plek vormen. Uit het rapport van het SCP blijkt dat zelfmoord onder LHBT-ers drie keer zo hoog is als onder heteroseksuelen. Het is voor de kerken een opdracht om LHBT te erkennen en aan iedereen een plek te bieden.
- Opdracht vanuit de Wereldraad van Kerken
De Wereldraad van Kerken kwam in 2013 in Busan, Zuid-Korea, bij elkaar.
Heleen nam aan deze conferentie deel en vertelt over haar ervaringen in Busan het volgende:
Tijdens deze WCC in 2013 was homoseksualiteit niet direct het thema, maar doordat Zuid-Korea als land heel veel moeite heeft met homoseksualiteit was onze aanwezigheid bij de WCC al genoeg om mensen uit hun evenwicht te krijgen en te gaan demonstreren, of zelfs in hongerstaking te gaan.
Wij, het EF, met diverse coalitie-partners vanuit heel de wereld hebben daar een stand bemenst, een workshop mogen ondersteunen van de groep I AM met ICCO van KerkinActie.
Een van de vele hoogtepunten van mijn bezoek aan Busan wil ik graag hier delen met jullie. Er was in de pers, maar ook door een deel van de kerken bij de WCC veel gesproken over homoseksualiteit. En lang niet altijd positief. Sterker nog, veel kerken hebben er moeite mee. En toen kwam daar de afsluitende viering onder leiding van Father Lapsley uit Zuid-Afrika, zelf gewond uit de strijd tegen apartheid gekomen. Dus ook niet zo maar iemand.
Tijdens de viering gaf hij op enig moment het volgende aan:
“Today I want to say as a Christian, as a priest, to all the LGBTI community, I am deeply sorry for our part as a religious people, in the pain you have experienced across the ages. I have a dream that in my lifetime, I will hear all the leaders of all our great faith traditions making the same apology.“
Vandaag wil ik aan de gehele LHBT wereld laten weten, in mijn taak en rol als Christen, als priester, dat ik heel veel spijt heb en me wil verontschuldigen voor al het leed dat jullie is aangedaaan door religieuze mensen, in en buiten de kerk. Ik heb de hoop dat voordat ik dood zal zijn, ik deze verontschuldigingen hoor van mijn broeders en zusters van andere religies.
KIPPENVEL!!! En dit wil ik dan ook heel graag met jullie hier delen!
Ons hoofddoel van die weken was om de slapende denktank over human sexuality weer leven in te blazen. En dat is ons, samen met vele anderen, gelukt. En dat betekent dat we nu via een klankbordgroep enerzijds, maar ook daadwerkelijk meedenken in werkgroepen om na te denken over hoe de kerk, het geloof een veilige plek kan en moet bieden voor iedereen, inclusief rond vragen over gender vraagstukken en sexualiteit.
“Being aware of divisive issues among churches, the WCC can function as a safe space to enter into dialogue and moral discernment on matters which the churches find challenging. Examples which have been heard strongly in this assembly include questions of gender and human sexuality. Controversial issues have their place within that safe space on the common agenda, remembering that tolerance is not enough, but the baseline is love and mutual respect.”
Wij staan voor de taak om kerken, gelovigen uit te dagen hier handen en voeten aan te geven. Hier kunnen we de kracht vinden bij elkaar om samen kerk/geloof te zijn en misschien zelfs de kerk en kerken te bevragen en zichtbaar blijk te geven aan sexuele diversiteit.
En daarbij geldt, dat het persoonlijke verhaal van iedereen gehoord mag worden en een gids kan zijn; niet hoe het moet, maar hoe het kan. En daar is het creëren van die veilige plek een absolute must voor.
Want iedereen is anders, soms gelukkig wel, en soms maakt het dat juist de uitdaging. Maar om het met de opdracht vanuit de WCC te zeggen: we zullen ons altijd bewust moeten zijn van moeilijke vraagstukken en verschillen tussen kerken en gelovigen. Maar uiteindelijk hebben we de opdracht om niet iedereen tot gelijken te krijgen, maar wel om iedereen gelijk te behandelen en te respecteren, zodat iedereen ook daadwerkelijk anders mag zijn!
En ik weet, dat is veel moeilijker gedaan dan gezegd!
Wat NU te doen
Samen nadenken en brainstormen over wat de afzonderlijke kerken kunnen doen en wat de ARK kan stimuleren en faciliteren bij haar leden levert het volgende op:
- Inclusieve vieringen op 17 mei; 11 oktober; 1 december;
- Openstellen van de kerk op bepaalde momenten (zoals bij Orlando) of ….
- Gespreksavonden, zowel LHBT als GSA
- Nadrukkelijk aanbieden van ‘safe spaces’
- Filmavond
- Opnemen van informatie in het kerkblad
- Tentoonstelling, zoals I believe I am Gay ….
- Kerken kunnen aan elkaar gekoppeld worden. Dus bijvoorbeeld een kerk die al veel met het onderwerp homoseksualiteit bezig is geweest koppelen aan een kerk die nu met gesprekken gaat beginnen of zou willen beginnen. Een soort mentorkerk. Dan gaat het niet zozeer om de uitkomst van de gesprekken, maar over hoe het is aangepakt, hoe zo’n gesprek ook daadwerkelijk een safe space kan zijn, ook leren van elkaars fouten etc.
- Flyerinitiatief van de Amsterdamse Raad van Kerken n.a.v. de recente flyer over homohaat (homoseksualiteit verboden op grond van het Christendom en de Islam)
Ideeën van de avond
- Roze vieringen afkondigen bij de mededelingen in de kerkdiensten
- Regenboogvlag uithangen (17 mei / Pride / …)
- Kerk openen bij speciale gelegenheden
- Parochie-avond in gesprek met een LHBT-er
- Alkmaar Pride moet ook een religie boot hebben – COEXIST
- Imago veranderen: in veel kerken tellen LHBT’ers volwaardig mee
- Thema-avond bij ‘Verrijking’ RK vrouwen
- Berichten op de ARK-website
- Bij achterban een gesprek over inzegening van niet-huwelijkse relaties en dopen eventuele kinderen
- Bijbelstudiegroep om kennis te vergaren
- ARK faciliteert voor alle verbonden kerken een avond met een film over dit onderwerp met Heleen.
Tot slot van de avond bedankt Heleen de ARK voor de uitnodiging voor de avond en vooral voor het feit dat het een goede avond is geweest. Heleen biedt aan allen aan, dat mocht er een kerk behoefte hebben aan zo’n avond als deze, in een werkgroep of zo, dat zij altijd bereid is om daarop in te gaan.