Alkmaarse Raad van Kerken

Op 31 mei 2017 heeft de Alkmaarse Raad van Kerken een themabijeenkomst georganiseerd die gewijd was aan de positie van lesbiënnes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders. Daarbij ging het in het bijzonder over hun positie binnen de kerken.

Verslag van deze bijeenkomst

LHBT (Lesbisch, Homo, Biseksueel, Transgender) en geloof – mogelijkheden binnen de ARK

Doel van de avond:

• Wat gebeurt er zo al?
• Waarom is het belangrijk dat de kerken hier aandacht aan besteden?
• Wat kunnen we in Alkmaar doen?

Kennis

• Lokaal
  In Alkmaar worden jaarlijks roze vieringen gehouden. Dit jaar was het thema “Liefhebben in vrijheid. Er wordt samengewerkt met de roze ambassadeurs, onder wie Gerard Wilts. Enkele jaren geleden heeft hij naar alle kerken in Alkmaar een regenboogvlag gestuurd. Mocht een kerk deze vlag missen, dan kan contact opgenomen met Gerard Wilts (gwilts@alkmaar.nl.)
  Alkmaar profileert zich als “Roze stad”. dat betekent ook dat er gelden beschikbaar worden gesteld om bekendheid te geven aan LHBT.

• Nationaal
  Al sinds 1989 wordt Roze Zaterdag georganiseerd. Standaard wordt bij de start een roze viering gehouden.

Er bestaan in Nederland vele landelijke (soms regionale) groepen, zoals:

• LKP (Landelijke Koepel organisatie christelijke LHBT groepen)
• CHJC (Christelijk Homo Jongeren Contact)
• Contrario (Landelijke groep van vooral Gereformeerde gezindte)
• Holy females (Landelijke groep op internet)
• Netwerk Mirre (voorzitster is Ria Ettes, woont ook in Alkmaar)
• De Kringen
• Verscheurd
• HoPa’s (Homo Pastores)
• WQT (Werkverband Queer Theologen)
• Groep Vrouw en geloof
• Internet en FaceBook (diverse pagina’s)

Iets meer over de LCC en de LCC plus projecten:

LCC plus staat voor het LKP, CHJC en Contrario, Holy females en Netwerk Mirre. Vijf Christelijke homo-organisaties waarvan er drie in 2008 naar aanleiding van de nota van Plasterk ‘Gewoon homo’ de handen ineensloegen om samen subsidie te vragen voor projectplannen met als doel: meer sociale acceptatie van homo’s en lesbiennes in de orthodox christelijke hoek. De verschillen tussen de organisaties waren er, maar de gezamenlijke doelen ook: van kerkgebouw tot klaslokaal het bespreekbaar maken van geloof en homoseksualiteit voor alle leden en alle leeftijden.

Twee hoogtepunten van dat project:

• Er is een lesmethode opgesteld “Homo in de Klas”. Een lespakket dat daadwerkelijk homo-emancipatie laat zien door ontmoeting, kwetsbaarheid en dialoog kan plaatsvinden, ook binnen de reformatorische scholen. Een project dat tot op de dag van vandaag nog steeds doorgaat en heel erg succesvol is.
• Kerken tegen geweld

Op 17 mei 2011 (IDAHO-dag) hebben 17 kerkgenootschappen de Kerkelijke Verklaring tegen geweld tegen homoseksuelen ondertekend. In deze verklaring spreken kerken zich niet alleen uit tegen fysiek geweld, maar ook tegen psychisch en verbaal geweld. Ze wilden daarin nadrukkelijk hun maatschappelijke betrokkenheid uiten, maar ook de hand in eigen boezem steken.

Een statement dat misschien wel internationale opvolging krijgt…

LCC plus was de tweede periode. Netwerk Mirre en de Holy females sloten zich toen aan en gezamenlijk ging men verder voor een volgende periode.
Het doel van deze LCC plus is eveneens gericht op de sociale acceptatie van LHBT-ers in christelijke kring.

Er zit ook een inhoudelijk verschil tussen eerst de LCC en LCCplus: de BT komen er hier nadrukkelijk bij en dat is geen toeval. Het  LKP merkte de afgelopen 5 jaar dat de BT zichtbaarder worden. En dat is goed, maar soms ook best lastig, want daardoor blijkt dat er nog weer meer diversiteit is dan misschien werd gedacht.  Dat is één van de redenen dat het LKP inmiddels alweer in maart 2014 een themadag over Transgender en geloven heeft georganiseerd. Immers, alleen door elkaar kennen: ontmoeting, kwetsbaarheid en dialoog vindt de emancipatie daadwerkelijk plaats.

In het LCCplus project worden ook het internationale karakter van de activiteiten van het LKP zichtbaar. Niet alleen meer via het lidmaatschap van Netwerk Mirre en LKP aan het Europees Forum, maar ook door een deelproject gericht op het steunen van de emancipatie van enkele christelijke LHBTgroepen in Oost Europa.

Dus van belang is:
– Samenwerking met de kerken, scholen, maatschappelijke organisaties;
– Samenwerking met het COC.

In 2016 werd op 19 juni J.W.E Elhorst bevestigd als PKN predikant met een bijzondere opdracht LHBT.

In hetzelfde jaar voer tijdens de gaypride in Amsterdam de COEXIST (World Religion Boat) mee. Op de boot waren alle religies vertegenwoordigd en zichtbaar doordat de deelnemers ambtskleding droegen. Het was een boot met een boodschap die duidelijk werd opgepikt.

• Internationaal
  Het LPK onderhoudt contacten met:
  Europees Forum
  Coalition partners
  GIN (Global International Network)
  Samenwerking: moslims, boeddhisten, hindoeïsten, christenen

• Boeken
  Verschillende boeken, tijdschriften en folders liggen deze avond ter inzage of mogen meegenomen worden:
  Coming out Churches
  Hoor onze stem!
  Uniform uit de Kast
  Onder de Regenboog
  Geloven onder de regenboog
  Hoe hoor jij het woord?
  Stormachtig stil.

Waarom is het nodig om vanuit de kerken te handelen?

• Algemeen
  
  Het is van belang dat de kerken LHBT bespreekbaar en zichtbaar maken. LHBT-ers hebben een waardevol eigen perspectief dat kan meehelpen aan de groei van de gemeenschap als geheel. De kerken dienen duidelijk stelling te nemen tegen geweld tegen LHBT-ers en een veilige plek vormen. Uit het rapport van het SCP blijkt dat zelfmoord onder LHBT-ers drie keer zo hoog is als onder heteroseksuelen. Het is voor de kerken een opdracht om LHBT te erkennen en aan iedereen een plek te bieden.

• Opdracht vanuit de Wereldraad van Kerken
  
  De Wereldraad van Kerken kwam in 2013 in Busan, Zuid-Korea, bij elkaar.

Heleen nam aan deze conferentie deel en vertelt over haar ervaringen in Busan het volgende:

Tijdens deze WCC in 2013 was homoseksualiteit niet direct het thema, maar doordat Zuid-Korea als land heel veel moeite heeft met homoseksualiteit was onze aanwezigheid bij de WCC al genoeg om mensen uit hun evenwicht te krijgen en te gaan demonstreren, of zelfs in hongerstaking te gaan.

 Wij, het EF, met diverse coalitie-partners vanuit heel de wereld hebben daar een stand bemenst, een workshop mogen ondersteunen van de groep I AM met ICCO van KerkinActie.

Een van de vele hoogtepunten van mijn bezoek aan Busan wil ik graag hier delen met jullie. Er was in de pers, maar ook door een deel van de kerken bij de WCC veel gesproken over homoseksualiteit. En lang niet altijd positief. Sterker nog, veel kerken hebben er moeite mee. En toen kwam daar de afsluitende viering onder leiding van Father Lapsley uit Zuid-Afrika, zelf gewond uit de strijd tegen apartheid gekomen. Dus ook niet zo maar iemand.

Tijdens de viering gaf hij op enig moment het volgende aan:

“Today I want to say as a Christian, as a priest, to all the LGBTI community, I am deeply sorry for our part as a religious people, in the pain you have experienced across the ages. I have a dream that in my lifetime, I will hear all the leaders of all our great faith traditions making the same apology.“

Vandaag wil ik aan de gehele LHBT wereld laten weten, in mijn taak en rol als Christen, als priester, dat ik heel veel spijt heb en me wil verontschuldigen voor al het leed dat jullie is aangedaaan door religieuze mensen, in en buiten de kerk. Ik heb de hoop dat voordat ik dood zal zijn, ik deze verontschuldigingen hoor van mijn broeders en zusters van andere religies.  

 KIPPENVEL!!! En dit wil ik dan ook heel graag met jullie hier delen!

 Ons hoofddoel van die weken was om de slapende denktank over human sexuality weer leven in te blazen. En dat is ons, samen met vele anderen, gelukt. En dat betekent dat we nu via een klankbordgroep enerzijds, maar ook daadwerkelijk meedenken in werkgroepen om na te denken over hoe de kerk, het geloof een veilige plek kan en moet bieden voor iedereen, inclusief rond vragen over gender vraagstukken en sexualiteit.

 “Being aware of divisive issues among churches, the WCC can function as a safe space to enter into dialogue and moral discernment on matters which the churches find challenging. Examples which have been heard strongly in this assembly include questions of gender and human sexuality. Controversial issues have their place within that safe space on the common agenda, remembering that tolerance is not enough, but the baseline is love and mutual respect.”

 Wij staan voor de taak om kerken, gelovigen uit te dagen hier handen en voeten aan te geven. Hier kunnen we de kracht vinden bij elkaar om samen kerk/geloof te zijn en misschien zelfs de kerk en kerken te bevragen en zichtbaar blijk te geven aan sexuele diversiteit.

 En daarbij geldt, dat het persoonlijke verhaal van iedereen gehoord mag worden en een gids kan zijn; niet hoe het moet, maar hoe het kan. En daar is het creëren van die veilige plek een absolute must voor.

 Want iedereen is anders, soms gelukkig wel, en soms maakt het dat juist de uitdaging. Maar om het met de opdracht vanuit de WCC te zeggen: we zullen ons altijd bewust moeten zijn van moeilijke vraagstukken en verschillen tussen kerken en gelovigen. Maar uiteindelijk hebben we de opdracht om niet iedereen tot gelijken te krijgen, maar wel om iedereen gelijk te behandelen en te respecteren, zodat iedereen ook daadwerkelijk anders mag zijn!

En ik weet, dat is veel moeilijker gedaan dan gezegd!

Wat NU te doen

Samen nadenken en brainstormen over wat de afzonderlijke kerken kunnen doen en wat  de ARK kan  stimuleren en faciliteren bij haar leden levert het volgende op:

• Inclusieve vieringen op 17 mei; 11 oktober; 1 december;
• Openstellen van de kerk op bepaalde momenten (zoals bij Orlando) of ….
• Gespreksavonden, zowel LHBT als GSA
• Nadrukkelijk aanbieden van ‘safe spaces’
• Filmavond
• Opnemen van informatie in het kerkblad
• Tentoonstelling, zoals I believe I am Gay ….
• Kerken kunnen aan elkaar gekoppeld worden. Dus bijvoorbeeld een kerk die al veel met het onderwerp homoseksualiteit bezig is geweest koppelen aan een kerk die nu met gesprekken gaat beginnen of zou willen beginnen. Een soort mentorkerk. Dan gaat het niet zozeer om de uitkomst van de gesprekken, maar over hoe het is aangepakt, hoe zo’n gesprek ook daadwerkelijk een safe space kan zijn, ook leren van elkaars fouten etc.
• Flyerinitiatief van de Amsterdamse Raad van Kerken n.a.v. de recente flyer over homohaat (homoseksualiteit verboden op grond van het Christendom en de Islam)

Ideeën van de avond

• Roze vieringen afkondigen bij de mededelingen in de kerkdiensten
• Regenboogvlag uithangen (17 mei / Pride / …)
• Kerk openen bij speciale gelegenheden
• Parochie-avond in gesprek met een LHBT-er
• Alkmaar Pride moet ook een religie boot hebben – COEXIST
• Imago veranderen: in veel kerken tellen LHBT’ers volwaardig mee
• Thema-avond bij ‘Verrijking’ RK vrouwen
• Berichten op de ARK-website
• Bij achterban een gesprek over inzegening van niet-huwelijkse relaties en dopen eventuele kinderen
• Bijbelstudiegroep om kennis te vergaren
• ARK faciliteert voor alle verbonden kerken een avond met een film over dit onderwerp met Heleen.

Tot slot van de avond bedankt Heleen de ARK voor de uitnodiging voor de avond en vooral voor het feit dat het een goede avond is geweest. Heleen biedt aan allen aan, dat mocht er een kerk behoefte hebben aan zo’n avond als deze, in een werkgroep of zo, dat zij altijd bereid is om daarop in te gaan.

Dat vroeg ik me ook af toen ik er dinsdagmiddag 9 augustus heen ging. Het Freedom House is een initiatief vanuit de Alkmaarse Raad van Kerken dat is ontstaan vanwege de komst van een nieuw asielzoekerscentrum in het voormalige gebouw van de belastingen aan de Robonsbosweg. Daar niet ver vandaan, in de Alkmaarse wijk Hoefplan, ligt de Vrijheidskerk, waarin nu het Freedom House is gevestigd. Een slordige 140 (!) vrijwilligers vanuit allerlei kerken en ook daarbuiten houden dit huis open en draaiende, vijf dagen per week van 2 tot 4 uur ‘s middags. Elke dag is er ook een geestelijke bij, vanuit een van de deelnemende kerken, en op 9 augustus was het mijn beurt. Om iets over half twee wordt de verzamelde groepvrijwilligers (het zijn er die dag ongeveer vijftien) toegesproken door de dagcoördinator, op dinsdag is dat meestal dhr. Guus Keilman van City Light in Alkmaar. Na wat gesprek, en een paar vragen en opmerkingen gaan ze aan de slag, en vertelt Guus me dat er op dit moment dagelijks een kleine 20 mensen uit beide Alkmaarse asielzoekerscentra binnenwandelen. ‘Er is niet echt een specifieke opdracht voor de aanwezige geestelijke’, vertelt hij me. ‘Echte verzoeken of momenten voor een gesprek met een pastor hebben zich tot nu toe nog niet voorgedaan’. Terwijl ik me dus verheug op een mooie vrije rol in het geheel en om te beginnen eens een gesprekje aanknoop met een paar vrijwilligers, word ik gewenkt door Ismaël, de vrijwilliger die Arabisch spreekt en alle gasten bij de deur ontvangt. ‘Ga jij maar met haar mee.’ zegt hij. En voor ik het weet ben ik gekoppeld aan Atia, een Koerdische dame van ergens in de vijftig, afkomstig uit Syrië. We zoeken een plekje in de kerk zodat we aan de slag kunnen met de cursus Nederlandse taal die zij bij zich heeft. Ik help haar met de uitspraak van een aantal zinnen. Of ze ook begrijpt wat we zeggen kan ik niet altijd helemaal peilen. Op een bepaald moment staat ze op om een ander leerboek te halen (er liggen er een heel aantal in de kerk klaar) en dan kijk ik eens om me heen: Verspreid door de kerk zitten minstens twaalf groepjes van één tot drie asielzoekers met een vrijwilliger allemaal op hun eigen manier Nederlands te leren!

En dit is niet het enige dat in het Freedom House gebeurt. Sommige mensen die binnenlopen hebben vooral behoefte aan een gesprek. Daarbij komt soms veel angst en onzekerheid naar boven. Mensen die vrezen te worden teruggestuurd en geen idee hebben hoe het dan verder moet. Daarin kunnen de vrijwilligers niet veel meer bieden dan een luisterend oor. Het voelt als heel weinig, maar het is toch ook veel.

Op vrijdag wordt er sinds kort gitaarles gegeven, door een muzikale vrijwilliger die Eric heet. De taal van de muziek overstijgt de barrières van taal en culturen. Een paar asielzoekers hebben zich al opgegeven voor de gitaarlessen. Gezocht wordt nog naar beschikbare gitaren: als u er nog eentje thuis hebt die misschien alleen maar stof ligt te vangen… het Freedom House is er blij mee voor dit project!

Op 16 september zal, in het bijzijn van de burgemeester van Alkmaar, dhr. P.M. Bruinooge, het Freedom House officieel worden geopend. Niemand weet hoe lang het zal bestaan, maar het lijkt er toch op dat er met velen daar iets gebeurt wat van grote waarde is. Vrijwilligers die mee willen doen zijn nog altijd van harte welkom!

Erna Peijnenburg

De afgelopen maanden is door veel mensen heel veel werk verzet om het Open Huis voor vluchtelingen in de Vrijheidskerk (Alkmaar Freedom House) vorm te geven. Ruim 150 vrijwilligers hebben zich opgegeven om de ontvangst van de vluchtelingen mogelijk te maken. Er zijn twee workshops over het taalcafé georganiseerd voor de vrijwilligers die de vluchtelingen willen helpen de Nederlandse taal te begrijpen. De Vrijheidskerk is voorzien van WiFi en professionals bouwden op vrijwillige basis een website met informatie in drie talen over het project (www.alkmaarfreedomhouse.nl). Voor de vluchtelingen zijn flyers gemaakt waarop zij in vier talen welkom worden geheten in de Vrijheidskerk. Kortom, we zijn er klaar voor.

Het Open Huis zou op 17 mei open gaan. Alleen waren er op dat moment nog geen bewoners in het AZC aan de Robonsbosweg en is besloten de opening uit te stellen tot 23 mei. Ook toen waren er nog weinig bewoners. Het  was dus niet verwonderlijk dat  tijdens de eerste middagen alleen de vrijwilligers hun weg naar de Vrijheidskerk vonden. Toch waren het goede middagen waarop men nader kennis met elkaar maakte en ook in de gelegenheid werd gesteld een bezoek te brengen aan het AZC. Op de vrijdagmiddag kwamen zeven  asielzoekers op bezoek in de Vrijheidskerk. Het begin is er!

Ons bereiken vragen op welke manier men een bijdrage kan leveren aan het project. Wat hebben we nodig? Koffie, (kruiden-) thee, suiker,koffiemelk en koek! Als u hier een bijdrage aan wilt leveren is dat heel fijn. U kunt deze producten afleveren in de Vrijheidskerk. Dit is een manier om de kosten voor het project zo laag mogelijk te houden. Financiële bijdragen zijn ook zeer welkom en kunnen worden gestort op  NL06RABO 0132577704 t.n.v. Leger des Heils Alkmaar, onder vermelding van Vluchtelingenproject Vrijheidskerk.

“Aarde” was het thema op de vrijdag.

We spraken over de kloof tussen arm en rijk.
Daarna gaf Nielspeter Jans tijdens een eenvoudige lunch uitleg over de encycliek “Laudato si” van paus Franciscus.
Aandacht en eerbied voor de schepping kwam daarbij aan de orde.

Op donderdag stond het vuur centraal. Vertegenwoordigers van de Islam (Aise en Semra), het Jodendom (Simon Bornstein) en het Christendom (Rien Erkelens) vertelden over de betekenis van vuur in de heilige boeken. De overeenkomst bleek groot te zijn.

De Vrijheidskerk in Alkmaar is vanaf 17 mei op alle werkdagen van 14-16 uur geopend voor iedereen die door oorlog en vervolging als vluchteling in Alkmaar terecht is gekomen. Het doel van het project is om met de vrijwilligers een warme en veilige ontmoetingsplek te creëren. Op de 1^e informatieavond op 29 maart jl. was de interesse al overweldigend. Met bijna 150 spontane aanmeldingen als vrijwilliger, zijn de voorbereidingen voor de start na Pinksteren in volle gang.

Doel van het Vluchtelingen project Vrijheidskerk

Het creëren van een informele, laagdrempelige ontmoetingsplek voor vluchtelingen is een initiatief van de gezamenlijke Alkmaarse Raad van Kerken. In het Engels spreken de organisatoren over het Alkmaar Freedom House, een naam die letterlijk en figuurlijk de lading dekt:

• Vrijheid en welkom voor de vluchtelingen in de Vrijheidskerk
• Vrijheid om Nederlanders in alle rust te ontmoeten.Het project

  Zowel vluchtelingen met als zonder verblijfstatus verblijven in een van de Asiel Zoekers Centra.
  In Alkmaar zijn de AZC’s gelegen aan de Picassolaan en vanaf medio mei 2016 aan de Robonsbosweg. De Vrijheidskerk fungeert als informele ontmoetingsplek voor mensen uit beide AZC’s.
  Hier kunnen vluchtelingen elkaar ontmoeten, maar ook hun verhalen en ervaringen met Alkmaarders delen. Verder wil het project aan vluchtelingen meer over de Nederlandse taal en cultuur leren in het zogenaamde taalcafé. Ten slotte staan vrijwilligers dagelijks klaar om te helpen bij praktische zaken. Op deze manier fungeert het vluchtelingenproject als voorportaal naar de gehele stad Alkmaar. Zodat de vluchtelingen worden geholpen om zo snel mogelijk een nieuw leven in Alkmaar op te bouwen. Iedereen verdient immers een menswaardig bestaan?!

  Meedoen als vrijwilliger?
  Meedoen als vrijwilliger kan nog steeds! Of het nu gaat om taken van gastheer- of vrouw, om werkzaamheden in de schoonmaak en/of facilitaire dienst, of om assistentie bij het pastoraat of als vrijwilliger voor het taalcafé (mede met workshops door de centrale Bibliotheek Kennemerwaard), meldt U aan bij info@alkmaarseraadvankerken.nl! Ook voor vragen om meer informatie !

Elke dag maken we keuzes. Daarbij spelen normen en waarden een belangrijk rol. Onze waarden en normen hangen samen met onze antwoorden op de vraag naar de zin en het doel van ons leven. Religies hebben hierin veel te bieden. Religies hebben een grote diversiteit, er zijn zowel overeenkomsten als verschillen, juist als het gaat over de vragen van goed en kwaad. In onze veelkleurige samenleving is het daarom goed dat we zoeken naar wat ons kan verbinden en inspireren op onze levensweg.

In vier avonden bezinnen we ons op de ethiek van Boeddhisme, Jodendom, Christendom en Islam. Aan de hand van actuele situaties en voorbeelden zullen we nagaan wat we hiervan kunnen leren voor de praktijk van ons dagelijks leven en samenleven.

Docenten: Marianne Hamers, levensbeschouwelijk counselor en Rien Erkelens, predikant PKN en voorzitter van het Interreligieus en Levensbeschouwelijk Platform Alkmaar (www.ilpa.nl).

Data: woensdagen 28 september, 12 en 26 oktober, 9 november 2016.
Plaats: Mennozaal Doopsgezinde gemeente, Koningsweg 12, Alkmaar.

Tijd: 7.30 – 9.30 uur.
Kosten € 10 (voor de vier avonden) inclusief koffie of thee.

Voor meer informatie en aanmelden:
Marianne Hamers, m.hamers4@kpnplanet.nl,
Rien Erkelens, erkelensrien@gmail.com, tel. 072-562 3237.

Dinsdagavond 29 maart: zo’n 120 reeds aangemelde vrijwilligers en belangstellenden ontmoetten het initiatiefteam van de Alkmaarse Raad van Kerken voor een eerste kennismaking.
Het Alkmaars Stadsblad publiceerde ‘ons verhaal’ op de voorpagina en ook andere lokale media namen ons persbericht op. De flyer deed ook zijn werk, deels door vluchtelingen uit AZC I verspreid. Inmiddels hebben meer dan 100 Alkmaarders zich gemeld als vrijwilliger voor een of meer taken.
Voorzitter Wim van Houten bracht op enthousiaste en kundige manier het project tot leven voor het gehoor. Recent overleg met de leiding van het COA en Gemeente Alkmaar heeft duidelijk gemaakt, dat de komst van de vluchtelingen in het voormalig belastingkantoor later wordt dan eerder gepland, met name door vertraging van de verbouwing. Verwacht wordt nu, dat het gebouw eind april gereed is om te kunnen inrichten. Ook is nog niet duidelijk welke samenstelling de bevolking van AZC II zal hebben.
Marleen Kramer (‘Over presentie benadering’), Linda van Hartingsveldt (‘De Kunst van hethelpen’) en Mariëlle Harte (Taalcafé/Bibliotheek Kennemerwaard) zorgden voor leerzame, praktische informatie. De sfeer van de avond was goed. Velen maakten gebruik van de mogelijkheid tot vragen stellen en het doen van behartenswaardige suggesties.

Verslag informatieavond vrijwilligers vluchtelingenproject Vrijheidskerk op 29 maart 2016

Introductie en toelichting openstellen Vrijheidskerk voor Open Huis-activiteiten COA 1 en COA 2
De voorzitter van de Alkmaarse Raad van Kerken (ARK), Wim van Houten, geeft uitleg over de aanleiding voor het vluchtelingenproject. In het najaar van 2015 kwam het bericht dat er een noodopvang voor vluchtelingen zou komen in Alkmaar. Het zou gaan om een tijdelijke opvang zonder voorzieningen (bed, bad en brood). De ARK heeft op 6 november 2015 een brainstorm georganiseerd voor kerken en andere organisaties over de vraag wat we als kerken zouden  kunnen doen voor deze vluchtelingen.

Na die bijeenkomst zijn verschillende werkgroepen aan het werk gegaan.  Zij hebben voorstellen gedaan met betrekking tot een Open Huis voor vluchtelingen waarin ontmoetingen plaats kunnen vinden en  kennis gemaakt kan worden met de Nederlandse taal. Pastorale zorg kan een plek krijgen in het Open Huis en er wordt een stiltehoek ingericht. Ook een goede WiFi-voorziening is van belang omdat vluchtelingen die gebruiken hun contacten met familie elders in de wereld. Een werkgroep bracht een bezoek aan de Noorderkerk in Zaandam waar men de deur heeft opengezet. Daar kunnen vluchtelingen terecht die (sober) ondergebracht zijn in het tentenkamp tegenover de kerk. De manier van werken in de Noorderkerk heeft als voorbeeld gediend bij het maken van de plannen voor het Open Huis. Al snel kwam als meest geschikte plek voor het Open Huis de Vrijheidskerk in beeld omdat deze kerk vrijwel om de hoek ligt van het belastingkantoor waar de asielzoekers gehuisvest zullen worden. De Protestante Gemeente Alkmaar, eigenaar van de kerk, is van harte bereid gevonden aan het project mee te werken.

Tijdens een brainstorm in februari, georganiseerd door het COA en de gemeente Alkmaar, bleek dat er geen noodopvang komt in het belastingkantoor maar een volwaardig AZC met alle voorzieningen die daarbij horen. Dit was echter voor de werkgroep geen reden om de plannen te laten varen. De voorbereidingen om ontmoeting in de Vrijheidskerk mogelijk te maken zijn doorgegaan. Er zijn logo’s ontwikkeld en plannen gemaakt voor uitbreiding van de WiFi-voorziening, voor een website en voor een nieuwsbrief voor vrijwilligers. Om alles in goede banen te leiden is een draaiboek opgesteld.

Eind maart, in de week voor Pasen, zijn op ruime schaal flyers verspreid en is een persbericht gestuurd naar het Noord-Hollandsch Dagblad en diverse huis-aan-huisbladen. Het doel hiervan was het informeren de achterbannen van de kerken en van de wijken rond de Vrijheidskerk over deze avond. Door middel van deze flyers worden ook vrijwilligers gevraagd.

De stand van zaken van vandaag, 29 maart, is dat bekend is geworden dat de oplevering van het belastingkantoor eind april plaats vindt. Begin/half mei worden de eersten van de 600 asielzoekers verwacht voor de duur van 3 à 5 jaar. Niet bekend is hoe de groep zal zijn samengesteld. De Vrijheidskerk zal elke middag van maandag t/m vrijdag van 14.00 tot 16.00 uur de deuren open zetten voor een praatje, koffie en thee en het taalcafé (van de bibliotheek Kennemerwaard). Er zal elke dag een pastor  of een predikant van een van de kerken aanwezig zijn voor pastorale gesprekken. Daarnaast zal de Vrijheidskerk zal een voorportaal worden voor alle andere kerken en projecten in Alkmaar. Er kan bekend gemaakt worden welke activiteiten er elders voor asielzoekers worden georganiseerd.Het COA heeft toegezegd dat het aanbod van het vluchtelingenproject Vrijheidskerk wordt opgenomen in het dagbestedingsprogramma van het COA  voor de asielzoekers.

Dit alles kan alleen maar gerealiseerd worden wanneer er elke dag  voldoende vrijwilligers zijn die zich hiervoor in willen zetten. Zij zijn nodig voor ontmoeting, helpen bij taal, opruimen, klaarzetten, schoonmaken,introducties naar Alkmaarse activiteiten zowel in kerken als buurtcentra, sport, voorzieningen.Het sleutelwoord is ONTMOETING, kortom ER ZIJN voor onze toekomstige “medelanders”. We beginnen klein en breiden zo nodig uit. Een tweede sleutelwoord is daarom “OPSCHALEN”.

 De komende periode worden de aanmeldingen van de vrijwilligers geïnventariseerd (waaronder ook talenten en gesproken talen) en komt de communicatie met de vrijwilligers op gang. Er wordt gezorgd voor toerusting van de vrijwilligers door middel van cursussen en bijeenkomsten.  De vrijwilligerscentrale regio Alkmaar  (VCRA) heeft daarbij ondersteuning toegezegd.

 Gelegenheid tot het stellen van vragen

Er worden veel vragen gesteld. Samengevat komt daarbij het volgende naar voren.

• Het is tot nu toe niet gelukt de moskeeën actief bij de werkgroep te betrekken. Personen die hiervoor een goede ingang weten worden verzocht dit te melden. De flyers voor deze avond en het werven van vrijwilligers zijn ook bij de moskeeën bezorgd.
• Het taalcafé verschaft materiaal voor taallessen.
• Er is zorg over de positie van de LHBT’s (Lesbisch, Homo-, Bi-, en Transgender) in de AZC’s. De Vrijheidskerk is open voor iedereen, ongeacht geloof of geaardheid. Iedere middag zal er een pastor aanwezig zijn en zo nodig kan de coördinator contact zoeken met het COA. De suggestie wordt gedaan het COC bij het project te betrekken.
• Gewezen wordt op de stichting “De Vrolijkheid” die in de AZC’s goed werk verricht.
• De activiteiten in  de Vrijheidskerk zijn aanvullend op de activiteiten van het COA . De Vrijheidskerk biedt een veilige plek waar asielzoekers contacten met andere mensen kunnen leggen.
• Kinderen van vrijwilligers zijn op de middagen welkom maar er is geen opvang.
• De tip wordt gegeven contact te zoeken met de IPABO. Wellicht zijn er studenten die ook een steentje willen bijdragen.
• Onder de vrijwilligers wordt gezocht naar mensen die kunnen tolken maar er kan in het Nederlands worden begonnen.
• Iemand heeft bijbels in het Arabisch beschikbaar. Ze zijn welkom voor de stiltehoek.
• Wim van Houten stelt met nadruk dat de Vrijheidskerk een plek voor iedereen is waar men tot rust kan komen en  kennis kan maken met de Nederlandse cultuur. Het is niet de bedoeling te evangeliseren.
• De ervaring is dat veel asielzoekers de Engelse taal begrijpen en spreken.
• Er wordt gekeken naar wat asielzoekers zelf kunnen bijdragen aan het project.
• Het is mogelijk muziek te maken. In de Vrijheidskerk zijn de hal en de kerkzaal beschikbaar.
• De COA had voorheen het beleid de asielzoekers in het AZC te houden. Deze situatie is veranderd. De manager van het AZC gaf in het overleg aan dat de asielzoekers nu worden begeleid bij het integreren en gestimuleerd worden actief te zijn en niet terug te vallen in het niets doen.
• Het AZC 1 heeft het orkest Partout. Dit orkest kan worden gevraagd te spelen bij de opening van het Open Huis in de Vrijheidskerk. Het is de bedoeling dat dit enkele weken na de komst van de asielzoekers plaats zal vinden.
• Van de vrijwilligers wordt met name gevraagd “Er te zijn”, contact te leggen, een praatje te maken, zaken klaar te zetten en op  te ruimen. Op de aanmeldingsformulieren kan men opgeven waar men goed in is.
• Er zal een rooster voor het inzetten van vrijwilligers worden gemaakt.
• Er is WiFi in de Vrijheidskerk.
• Een nieuwe term als mogelijk kenmerk wordt geïntroduceerd:”Flexotisch project” (flexibel en exotisch).

Drie lezingen

In het kader van toerusting van vrijwilligers worden na de pauze drie lezingen gehouden:
A.      Inleiding presentietheorie door Marleen Kramer, coördinator inloophuis “De Zwaan”.
Hoofdpunten uit deze lezing zijn:
Uitgangspunten ontmoetingsplekken:
Het bieden van een laagdrempelige ontmoetingsplek;
Het bieden van een luisterend oor, een mogelijkheid tot gesprek, van ontmoeting en aandacht; waar gewerkt wordt vanuit een bewuste benadering van present zijn.
Het verstrekken van informatie, alsmede het verlenen van hulp op geestelijk en/of maatschappelijk gebied.

Ontmoeting
Ontmoeting vraagt openheid voor de ander om te veranderen en veranderd te worden.
Ontmoeting heeft ruimte nodig waar in vrijheid wordt gedeeld en waar mensen worden aanvaard.
Ontmoeting vereist gelijkwaardigheid; partners zijn niet altijd gelijk, maar respecteren ieders eigenheid als van gelijke waarde.
Ontmoeting ontstaat als mensen willen delen;  delen in ervaring, zorgen, inzichten, belevingen, geloof en dromen.
Ontmoeting ontstaat daar waar ruimte is voor veelkleurigheid en verscheidenheid.

Presentie als benadering, kernbegrippen:

Menselijke bewogenheid en liefdevolle bekommernis. Aansluiten bij de leefwereld van de ander, relatie gericht, de hele mens met heel zijn/haar levensverhaal.
U kunt er meer over lezen op de website www.presentie.nl.

Dialoog als concept sluit nauw aan bij presentie. Een belangrijke vraag in een dialoog gesprek is: Kunnen we aansluiting vinden bij de ander, ook als het andere ons vreemd in de oren klinkt?

Voor vrijwilligers is verdieping over deze zaken mogelijk. Enkele weken na de start van het project komt een aanbod voor twee bijeenkomsten waar ingegaan kan worden op opgedane ervaringen, presentie benadering en dialoog, luisteren, communiceren, vooroordelen, grenzen en agressie.

B.      Lezing “De kunst van het helpen” door Linda van Hartingsveldt.
Deze lezing is specifiek gericht op het opvangen van vluchtelingen.
Vluchtelingen  hebben in hun land van herkomst en in hun vlucht naar Nederland over het algemeen traumatiserende ervaringen opgedaan. Eenmaal hier aangekomen is het voor hen niet gestopt. Zij hebben om te gaan met een onzekere situatie en afhankelijkheid. Stabiliteit is voor hen nog ver te zoeken.

Vrijwilligers stappen vaak met een groot, liefdevol hart in de hulpverlening aan vluchtelingen. Dat is heel fijn. Er is behoefte aan vrijwilligers die er willen en kunnen zijn voor de vluchtelingen. In die hulpverlening, in de relatie met de vluchteling, kunnen er echter bepaalde dynamieken ontstaan die voor niemand helpend zijn. Deze dynamieken kunnen worden voorkomen als je je bewust bent van ‘gezond helpen’.

Linda geeft een aantal praktijkvoorbeelden over het opvangen van asielzoekers en illustreert daarmee de valkuilen die zich voor kunnen doen. Een vrijwilliger kan het lot van de asielzoeker niet dragen.  Een andere valkuil is dat een vrijwilliger zich niet voor het karretje van de asielzoeker moet laten spannen. Voorkomen dient te worden dat een vrijwilliger in één van de drie rollen uit van “Dramadriehoek”  (aanklager, slachtoffer, redder) valt.

Ook Linda wil een  workshop plannen voor mensen die na deze lezing verdere verdieping en oefening willen met betrekking tot het opvangen van vluchtelingen. Deze workshop zal een aantal weken na start van de opvang plaatsvinden. Nadere informatie volgt.

C.      Taalcafé door Mariëlle Harte
Het taalcafé is niet hetzelfde als taallessen. In het taalcafé gaat het om contacten leggen, ontmoeten en oefenen in de Nederlandse taal. Er zijn daarvoor ondersteunende materialen beschikbaar. Taal is de grootste behoefte van asielzoekers. Vanuit de bibliotheek Kennemerwaard organiseert Mariëlle een training voor de taalvrijwilligers op 11 mei 2016 om 19.00 uur in de bibliotheek Alkmaar centrum.
Voor deze training van één avond kunnen vrijwilligers zich aanmelden via m.harte@bknw.nl .

Afronding

Wim van Houten dankt iedereen voor de aanwezigheid en de vragen.  De Vrijheidskerk is ook  een voorportaal voor andere activiteiten in Alkmaar. Niet alles kan en moet in deze kerk gebeuren. De datum voor deze bijeenkomst (29 maart)  was gepland in de verwachting dat het vluchtelingenproject in april zou starten. Nu wordt dat medio mei. Voor die tijd verschijnt er een nieuwsbrief waarin de ontwikkelingen worden aangegeven en een kort verslag van deze avond wordt opgenomen.

Om 21.30 uur wordt deze geslaagde informatieavond voor ongeveer 120 belangstellenden afgesloten.